حتما شما هم با این مسئله مواجه شده‌اید یا افرادی را دیده‌اید که بعد از دقایقی بودن در وسایل نقلیه _ماشین، موتور، اتوبوس، کشتی و هواپیما_ دچار حالت تهوع، استفراغ و سرگیجه می‌شوند. دلیل این حالت تهوع، سرگیجه و استفراغ چیست؟
این مسئله خیلی اوقات باعث می‌شود شخصی که به این مشکل مبتلاست از سوار شدن به اتومیبل منصرف شود. چنین حسی می‌تواند تمام افراد درون یک وسیله نقلیه را تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری که به آن بیماری حرکتی یا kinetosis می‌گویند؛ معمولا علائمی چون عرق سرد، حالت تهوع، خستگی مضاعف و حتی در پار‌ه‌ای اوقات نشانه‌هایی شبیه به نشانه‌های سرماخوردگی دارد.
سایر علائم به شرح زیر است:
سرگیجه، افزایش ترشح بزاق، بی اشتهایی، رنگ‌پریدگی. برخی از افراد علاوه بر این نشانه‌ها دچار سردرد، احساس خستگی و نفس‌نفس زدن هم می‌شوند. برخی از افراد نیز تحریک‌پذیری بیشتری را تجربه می‌کنند.
اغلب علائم حالت تهوع در سفر مدت زیادی ادامه ندارد و فرقی نمی‌کند که تکان‌های قایق آزارتان می‌دهد یا حرکت قطار، در هر صورت وقتی به این شرایط عادت می‌کنید، معمولا نشانه‌ها از بین خواهند می‌روند. اما اگر علائم حالت تهوع با گذشت دقایق ابتدایی سفر رفع نشدند، بهتر است از راهکار‌های زیر کمک بگیرید:
-
تمرکز حالت تهوع در ماشین را کاهش می‌دهد
آرام باشید. چیزی بیابید و سعی کنید بر آن تمرکز کنید. مثلا از ۱۰۰ شروع به برعکس شمردن کنید، نفس عمیق بکشید و چشمان‌تان را ببندید. تغییر وضعیت یا حواس پرتی زمانی که متوجه بیماری حرکتی می‌شوید ممکن است به کاهش علائم شما قبل از شدید شدن کمک کند.
-
راننده بودن سبب کاهش حالت تهوع در ماشین می‌شود
یک راهکار این است که اگر مسافر هستید، فرمان خودرو را به دست بگیرید. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) بیان می‌کند که بیماری حرکت زمانی رخ می‌دهد که حرکتی که چشمان شما می‌بیند با حرکتی که گوش داخلی شما حس می‌کند متفاوت باشد. اگر در حال رانندگی با ماشین هستید، ممکن است این حواس بهتر به هم متصل شوند و علائم شما را کاهش دهند.
-
نگاه کردن به یک شیء ثابت حال‌تان را بهتر می‌کند
به یک شیء ثابت نگاه کنید. اگر در قایق هستید به افق خیره بشوید. اگر در خودرو هستید هم از شیشه جلو بیرون را نگاه کنید. از این جهت ممکن است لازم باشد در وسیله نقلیه‌ای که با آن سفر می‌کنید، موقعیت خود را تغییر دهید یا جابجا شوید.
-
سفر را با معده پر شروع نکنید
قبل از سفر معده‌تان را پر نکنید. البته خالی بودن کاملا آن هم اصلا توصیه نمی‌شود. ضمن اینکه به هیچ‌وجه الکل مصرف نکنید.
۱۰ دلیل اصلی نفخ شکم که باید بدانید
-
موقعیت نشستن شما در کاهش حالت تهوع مهم است
اگر با هواپیما سفر می‌کنید، بهتر است صندلی شما در قسمت بال هواپیما باشد و آنجا بنشینید. در کشتی هم اگر کابین بالای عرشه کشتی را انتخاب کنید، کمتر اذیت خواهید شد. در اتومبیل معمولا صندلی جلو بهترین مکان برای نشستن افرادی است که دچار ماشین گرفتگی و در ادامه حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.
-
در جهتی که وسیله نقلیه حرکت می‌کند، قرار بگیرید
با جهتی که در آن سفر می‌کنید و وسیله نقلیه در آن مسیر است هماهنگ شوید. این مسئله ممکن است به هماهنگی ارتباط حس بینایی و گوش داخلی شما کمک کند. در یک کشتی، سعی کنید از عقب (عقب) به سمت کمان (جلو) قایق حرکت کنید. برخی افراد گزارش می دهند که نشستن روی صندلی جلو علائم را کاهش می‌دهد. در خودرو، صندلی‌های عقب را با شخصی که جلوتر است تعویض کنید. در اتوبوس‌ها یا قطار صندلی‌هایی که پشتتان به مسیر است را انتخاب نکنید.
-
موقعیت و حالت‌تان را تغییر دهید
برخی افراد متوجه می‌شوند که دراز کشیدن در قطار باعث بهبود حالت تهوع آنها می‌شود. برای برخی، ایستادن ممکن است موقعیت بهتری باشد. گزینه‌های شما به نوع سفر شما بستگی دارد، بنابراین امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برای شما عملی است.
اگر در ماشین هستید، تکیه دادن سر به پشتی صندلی با کاهش حرکات سر ممکن است به رفع حالت تهوع در ماشین کمک کند. به عبارت دیگر، ممکن است لازم باشد کمی آزمون و خطا کنید تا بهترین موقعیت را برای خود پیدا کنید.
-
هوای تازه را نفس بکشید و سیگار نکشید
ممکن است متوجه شوید که باز کردن پنجره یا بیرون رفتن و حضور یا قدم زدن در فضای باز ممکن است به رفع حالت تهوع در ماشین کمک کند. اگر آب و هوا یا حالت سفر شما اجازۀ این کار را نمی‌دهد، دریچه‌های هوا را به سمت خود بچرخانید یا از یک پنکه برای دمیدن هوا به صورت خود استفاده کنید.
-
کراکر و بیسکوییت‌های ترد نمکی به رفع حالت تهوع در ماشین کمک می‌کنند
خوردن یک میان وعده سبک، مانند کراکر نمکی، می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد. غذاهای سنگین، چرب یا اسیدی به علت دیر هضم بودن ممکن است بیماری شما را بدتر کنند.
-
با موسیقی یا مکالمه حواس خود را پرت کنید
رادیو را روشن کنید یا مکالمه ای را شروع کنید تا ذهن خود را از احساس خود دور نگه دارید. ممکن است بتوانید به اندازه کافی حواس خود را پرت کنید تا احساس بهتری داشته باشید. در یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۲، محققان به این نتیجه رسیدند که گوش دادن به موسیقی می‌تواند به رفع استفراغ بعد از عمل کمک کند، اگرچه تأثیر کمی بر خود تهوع پیدا کردند. با این حال، ممکن است گوش دادن به موسیقی به فرد کمک کند در طول سفر از استفراغ جلوگیری کند.
-
مقداری آب یا یک نوشیدنی گازدار بنوشید
جرعه آب سرد یا نوشیدنی گازدار مانند سلتزر یا زنجبیل نیز ممکن است به کاهش حالت تهوع شما کمک کند. نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و نوشابه‌های گازدار خاص را کنار بگذارید، که ممکن است به کم‌آبی بدن که می‌تواند حالت تهوع را بدتر کند، کمک کند. انتخاب‌های خوب دیگر می‌تواند شامل شیر و آب سیب باشد.
-
صفحه نمایش و کتاب را کنار بگذارید
افراد مبتلا به حالت تهوع در حرکت ممکن است در خواندن کتاب یا متون در دستگاه‌های مختلف دچار مشکل شوند. بنابراین، اگر روی چیزی از نزدیک تمرکز کنید، ممکن است علائم خود را بدتر کنید این امر می‌تواند به‌ویژه برای طرفداران بازی ویدیویی یا افرادی که از فناوری واقعیت مجازی منبع مطمئن (VR) استفاده می‌کنند بد باشد. ممکن است متوجه شوید که استراحت کردن از فعالیت یا تغییر به کتاب های صوتی، موسیقی یا چرت زدن می تواند کمک کننده باشد.
-
رایحه درمانی با عطرهای خاصی مانند اسانس نعنا خالص می‌توانند مفید باشند
یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که قرار گرفتن مردم در معرض بوی نعنا فلفلی به کاهش حالت تهوع کمک می‌کند. راه‌های زیادی برای استفاده از روغن‌ها وجود دارد، اما استنشاق کمترین خطر تعامل را دارد، اگرچه کارشناسان توصیه می‌کنند برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی، آن را برای یک ساعت یا کمتر در فضا پخش کنید. استنشاق مقدار زیادی اسانس برای بیش از یک ساعت می‌تواند از نظر تئوری باعث تهوع شود.
انواع روغن گیاهی خوراکی و تفاوت آنها
دست‌بند‌هایی نیز وجود دارد که با فشار بر ناحیه‌ای روی مچ باعث ارسال سیگنال‌های الکتریکی می‌شوند و حالت تهوع در ماشین را ازبین می‌برند، اما هنوز مفید بودن این دست‌بند‌ها کاملا مشخص نشده است.
-
داروهای پزشکی و قرص‌های ضد تهوع را امتحان کنید
برخی دارو‌ها برای رفع حالت تهوع در ماشین گرفتگی یا اصطلاحا بیماری حرکتی استفاده می‌شود. برای مصرف موارد زیر باید حتما با پزشک مشورت کنید:
دیمن هیدرینات (درامامین): این دارو از خانواده آنتی‌هیستامین‌هاست و می‌شود بدون نسخه آن را خرید. این دارو به درمان حساسیت و حفظ تعادل بدن کمک می‌کند. اولین دُز آن باید ۱ ساعت قبل از شروع سفر مصرف بشود. دُزهای بعدی نیز هر ۴ تا ۶ ساعت مصرف می‌شوند.
اسکوپولامین (مالدیمار): این دارو باید با نسخه دریافت شود. مصرف آن در قالب یک پَچ پزشکی است که پشت گوش قرار می‌گیرد. باید ۴ ساعت قبل از شروع سفر از آن استفاده بشود. تأثیرگذاری هر دُز آن ۳ روز در بدن طول می‌کشد. سایر دارو‌ها از این قرار هستند:
سیکلیزین، مکلیزین، پرومتازین.
تمام این دارو‌ها دارای برخی از عوارض جانبی مانند خشکی دهان و خواب آلودگی هستند. حالت تهوع در سفر معمولا خودبه‌خود خوب می‌شود، اما اگر نشانه‌هایی مانند سرگیجه، سردرد، استفراغ، کاهش شنوایی و درد قفسه سینه ادامه داشت، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. کودکان نباید از آنتی‌هیستامین یا اسکوپولامین استفاده کنند. اگر کودک بین ۲ تا ۱۲ سال دارند، دیمن‌هیدرینات یا دیفن‌هیدرامین و بنادریل هم می‌تواند به‌عنوان قرص ماشین گرفتگی کودکان مفید باشد. البته قبل از مصرف حتما باید با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است برخی از کودکان به این دارو‌ها حساسیت داشته باشند. پس آزمایش حساسیت قبل از مصرف ضروری است.
۱۹ روش خانگی برای درمان حالت تهوع
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم شما باید با توقف حرکت فروکش کند. بیماری حرکت منجر به عوارض طولانی مدت نمی شود. حتی ممکن است پس از چند روز به حرکت در یک سفر طولانی‌تر، مانند سفر دریایی عادت کنید. اگر این اتفاق نیفتاد و علائم روزها پس از سفر ادامه‌دار بود حتما به پزشک مراجعه کنید. و اگر شغل شما یا اقتضای سبک زندگی شما به گونه‌ای است که نیاز به مسافرت‌های مکرر دارد، یا اگر احتمال بیماری قبل از سفر شما را مضطرب می‌کند، با یک پزشک مشورت کنید. داروهای تجویزی یا گزینه‌های طولانی مدت ممکن است به شما در غلبه بر حالت تهوع در ماشین و سفر کمک کنند.
منبع: healthline و verywellhealth